Sunday 16 November 2008

Karl Valentin

Münih'te Deutschen Theatermuseum'daki Karl Valentin sergisine gittik geçen gün. Bu sene Valentin'in hayatını konu alan bir film yapılmasının üzerine açılmış bir sergi bu.



(Bu, serginin girişinde bulunan bir... ne diyeceğiz buna en şıkından? estalasyon mu?introdakşın hareketli görüntüsü mü?..Neyse ama ben çok başarılı buldum ve videoya çektim. Valentin'in kendi heykeli üzerine yansıtılmış loop eden Valentin suratı)



Karl Valentin, 1882 ila 1948 seneleri arasında yaşamış çok ünlü bir komedyen. Amerika'nın Chaplin'i, Almaya'nın Valentin'i deniyor hakkında...Bir tiyatrosu var, sahne parodileri dışında, fotoğrafla, müzikle, zanaatle uğraşmış. El işleri hakkaten de çok iyi. Oyuncu, yönetmen, produktör... Pek çok sessiz ve sesli filmleri var.

Valentin alaylı bir komedyen. 1912'de Münih'e geliyor ve ilk film stüdyosunu kuruyor. 1914'te ilk sessiz filmini çekiyor: "Der neue Schreibtisch" (Yeni yazı masası). 1923'te Bert Brecht'in yönetmenliğinde "Mysterien eines Friseursalons" (Bir Berberdeki Esrarengiz Olaylar) isimli sürreel komedi sessiz filmini çekiyor. 1929'da ise "Der Sonderling" (kalender)(haha sözlük anlamlarından bulmaya çalışınca insan şaşalıyor tabii, filmi görmeyince: Kalender, kendi bildiğini okuyan, tuhaf adam..hangisi kim bilir...)
isimli ilk sesli filmini çekiyor.

1911'de Münih'te Liesl Karlstadt sahne isimli Elisabeth Wellano'la evleniyor. Wellano ve Valentin birlikte çalışmaya başlıyorlar ve hayatlarının sonuna kadar bu böyle devam ediyor. (Elisabeth Wellano'yu ben nedense Adile Naşit'e benzettim, hem sesini hem kendisini.)



(Solda Karlstadt ve sağda Valentin)


Ben naçizane sessiz filmlerini seslilerden daha başarılı buldum ama bunun sebebi, Ekin'in dediği gibi sesli filmlerinin tam da savaş arifesine ve savaş dönemine rastlaması olabilir. O zamanların korkunç, paspal, gotik, kasvetli komedi anlayışı. Üstelik bir de Alman! Üstüne üstlük bir de Bavyera! Korkunç makyajlar, abartılı gotik kılıklar ve vahşi şakalar...


1948 yılında ise bir soğuk algınlığına tutuluyor. Bir türlü iyileşmeyen hastalığı zatüreeye çeviriyor ve 9 Şubat Rosenmontag*da, buz gibi sahne arkasında ölü bulunuyor.

Resmi web sitesi:

http://www.karl-valentin.de

Benim gördüğüm sergi dışında bir de Münih'te İsartor'da bir Karl Valentin Müzesi bulunuyor.



*Rosenmontag: Almanca konuşulan ülkelerde kutlanan bir gün. Alman karnaval günü.

No comments: